Οι πολυτελείς μάρκες μόδας όπως Louis Vuitton, Gucci, Chanel, Balenciaga, Prada και Burberry συχνά προωθούνται ως πιο βιώσιμες και ηθικές σε σχέση με τη fast fashion, ωστόσο εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά τη διαφάνεια, την ηθική παραγωγή και τη βιωσιμότητα.

🔎 Γενικά προβλήματα και ανησυχίες

✔️ Χρήση δέρματος και γούνας – Πολλές από αυτές τις εταιρείες χρησιμοποιούν δέρμα και γούνα από ζώα, κάτι που εγείρει ηθικά ζητήματα. Αν και κάποιες (π.χ. Burberry, Gucci, Prada) έχουν καταργήσει τη γούνα, εξακολουθούν να χρησιμοποιούν δέρμα, εξωτικά δέρματα και μαλλί χωρίς πλήρη διαφάνεια σχετικά με τις συνθήκες προμήθειας.

✔️ Ανθρώπινα δικαιώματα στην παραγωγή – Οι περισσότερες πολυτελείς μάρκες παράγουν σε χώρες με αυστηρότερες εργασιακές ρυθμίσεις, όπως η Ιταλία και η Γαλλία, αλλά έχουν επίσης προμηθευτές σε χώρες με χαμηλότερα εργασιακά πρότυπα (π.χ. Κίνα, Τουρκία, Ινδία). Η έλλειψη διαφάνειας στην εφοδιαστική αλυσίδα σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχει εκμετάλλευση εργαζομένων.

✔️ Greenwashing – Οι εταιρείες συχνά διαφημίζουν “βιώσιμες” συλλογές, αλλά αυτές οι συλλογές αποτελούν μόνο μικρό ποσοστό της συνολικής παραγωγής τους.

1️⃣ Gucci – “Off The Grid” (2020)

• Ισχυρισμός: Μια συλλογή με χρήση ανακυκλωμένων και βιολογικών υλικών, με κύριο υλικό το ECONYL® (ανακυκλωμένο νάιλον).
  
• Πρόβλημα: Αν και είναι θετικό βήμα, αυτή η συλλογή είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι της συνολικής παραγωγής Gucci, ενώ η εταιρεία εξακολουθεί να χρησιμοποιεί μεγάλα ποσοστά δέρματος και άλλων μη βιώσιμων υλικών.
  

2️⃣ Prada – “Re-Nylon” (2019)

• Ισχυρισμός: Μια σειρά από τσάντες φτιαγμένες από ανακυκλωμένο νάιλον (ECONYL®), κατασκευασμένο από απορρίμματα ωκεανών.
  
• Πρόβλημα: Παρόλο που η Prada ανακοίνωσε ότι θα μετατρέψει όλο το νάιλον της σε ανακυκλωμένο έως το 2021, το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων της είναι ακόμα κατασκευασμένο από συμβατικά υλικά, όπως δέρμα και πολυεστέρα.
  

3️⃣ Louis Vuitton – “Felt Line” (2021)

• Ισχυρισμός: Μια capsule συλλογή από ανακυκλωμένα υλικά, όπως οργανικό βαμβάκι και ανακυκλωμένο πολυεστέρα.
  
• Πρόβλημα: Παρά την έντονη προώθηση της συλλογής, αυτή αποτελούσε λιγότερο από το 1% της συνολικής παραγωγής της εταιρείας, που συνεχίζει να βασίζεται σε πολυτελή και μη βιώσιμα υλικά.
  

4️⃣ Burberry – “ReBurberry Edit” (2020)

• Ισχυρισμός: Συλλογή με βιώσιμα υλικά, όπως οργανικό βαμβάκι και ανακυκλωμένο πολυεστέρα.
  
• Πρόβλημα: Αν και η Burberry υποστηρίζει τη μείωση των περιβαλλοντικών της επιπτώσεων, η συνολική παραγωγή της εξακολουθεί να περιλαμβάνει υψηλά ποσοστά συνθετικών και μη ανακυκλώσιμων υλικών.
  

5️⃣ Balenciaga – “Sustainable Collection” (2022)

• Ισχυρισμός: Χρήση οργανικού βαμβακιού, ανακυκλωμένων πλαστικών και οικολογικής παραγωγής.
  
• Πρόβλημα: Η συλλογή αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό μέρος των συνολικών πωλήσεων, ενώ η εταιρεία συνεχίζει να κυκλοφορεί μεγάλες ποσότητες νέων προϊόντων με υψηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

✔️ Υπερπαραγωγή & απόβλητα – Παρόλο που οι luxury brands παράγουν μικρότερες ποσότητες από τις fast fashion εταιρείες, πολλές από αυτές έχουν κατηγορηθεί ότι καταστρέφουν αδιάθετα προϊόντα.

1️⃣ Burberry (2018)

• Σκάνδαλο: Αποκαλύφθηκε ότι κατέστρεφε προϊόντα αξίας $36,8 εκατ. ετησίως μέσω καύσης και κοπής προϊόντων, ώστε να αποτρέψει εκπτώσεις ή πώληση σε αγορές outlet.
  
• Αντίδραση: Μετά από κατακραυγή, ανακοίνωσε το 2018 ότι σταματά την καταστροφή αποθεμάτων και θα προσπαθήσει να τα ανακυκλώνει ή να τα δωρίζει.
  

2️⃣ Louis Vuitton (LVMH Group)

• Στρατηγική: Αντί να πουλήσει προϊόντα σε εκπτωτικές τιμές ή outlets, προτιμά να καταστρέφει στοκ για να διατηρήσει την “αποκλειστικότητα” των προϊόντων.
  
• Περιβαλλοντική κριτική: Αν και η εταιρεία δεν έχει επίσημα παραδεχτεί τέτοιες πρακτικές, πρώην εργαζόμενοι έχουν καταγγείλει ότι προϊόντα πολυτελείας (τσάντες, παπούτσια) κόβονται ή καίγονται.
  

3️⃣ Cartier & Richemont Group (2018)

• Πολυτελή ρολόγια και κοσμήματα: Ο όμιλος Richemont (Cartier, Montblanc, Piaget) φέρεται να αγόρασε πίσω και κατέστρεψε ρολόγια αξίας $572 εκατ. που δεν πωλήθηκαν, ώστε να προστατεύσει την τιμή της αγοράς.
  

4️⃣ H&M (αν και fast fashion, σχετίζεται με luxury brands)

• Το 2017, μια έρευνα αποκάλυψε ότι το H&M είχε κάψει 60 τόνους αδιάθετων ρούχων σε εργοστάσιο ενέργειας στη Δανία.
  
• Ενώ το H&M δεν είναι luxury brand, έχει συνεργαστεί με πολυτελείς εταιρείες και χρησιμοποιούν παρόμοιες πρακτικές για να αποτρέψουν τα προϊόντα τους από το να φτάσουν σε “ανεπιθύμητα” κανάλια πώλησης.
  

5️⃣ Coach (2021)

• Αποκάλυψη: Χρήστης του TikTok (Gabriella Karefa-Johnson) ανέδειξε ότι η Coach έκοβε και πετούσε αχρησιμοποίητες τσάντες, αντί να τις επισκευάσει ή να τις δωρίσει.
  
• Αντίδραση: Μετά από αρνητικές αντιδράσεις, η εταιρεία δεσμεύτηκε να σταματήσει την πρακτική αυτή.

⚠️ Γιατί οι luxury brands καταστρέφουν προϊόντα;

🔹 Διατήρηση status & αποκλειστικότητας – Οι εκπτώσεις και οι πωλήσεις outlet μειώνουν την αξία του brand.
🔹 Αποφυγή “γκρι αγοράς” – Δεν θέλουν τα προϊόντα τους να καταλήγουν σε μεταπωλητές ή discount stores.
🔹 Αφορολόγητα κέρδη – Σε κάποιες χώρες, η καταστροφή στοκ μπορεί να αποφέρει φορολογικά οφέλη.

🌍 Είναι πλέον νόμιμο;

📌 Γαλλία (2020): Νέοι νόμοι απαγορεύουν στις πολυτελείς μάρκες να καταστρέφουν αδιάθετα προϊόντα. Πλέον, υποχρεούνται να τα ανακυκλώνουν ή να τα δωρίζουν.

📌 Ε.Ε. & ΗΠΑ: Δεν υπάρχει αυστηρή νομοθεσία, αλλά η κατακραυγή του κοινού έχει οδηγήσει εταιρείες να αλλάξουν πρακτικές.

🏆 Οι πιο βιώσιμες & ηθικές από αυτές

📌 Gucci (μέλος του Kering Group) – Έχει θέσει στόχο να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα κατά 50% έως το 2025 και χρησιμοποιεί περισσότερα βιώσιμα υλικά.

📌 Burberry – Έχει δεσμευτεί για μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2040 και έχει καταργήσει τη γούνα.

📌 Prada – Το project Re-Nylon (χρήση ανακυκλωμένου νάιλον) είναι θετικό βήμα, αλλά παραμένει μικρό μέρος της συνολικής παραγωγής.

❌ Οι λιγότερο διαφανείς & βιώσιμες

⚠️ Chanel – Δεν παρέχει αρκετές πληροφορίες για την εφοδιαστική της αλυσίδα και δεν έχει κάνει σαφείς δεσμεύσεις για βιώσιμα υλικά.

⚠️ Louis Vuitton (LVMH Group) – Έχει βελτιώσει ορισμένες πολιτικές, αλλά λόγω του τεράστιου όγκου παραγωγής της, εξακολουθεί να έχει σημαντικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο.

⚠️ Balenciaga – Έχει κυρίως ασαφείς περιβαλλοντικές πολιτικές και δεν δημοσιεύει λεπτομέρειες για τη βιωσιμότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας.

📢 Συμπέρασμα

Οι luxury brands έχουν περισσότερες δυνατότητες να είναι ηθικές και βιώσιμες από τις fast fashion εταιρείες λόγω του υψηλού κόστους των προϊόντων τους, αλλά δεν είναι ακόμη πλήρως διαφανείς ή αληθινά βιώσιμες. Αν ενδιαφέρεσαι για βιώσιμη μόδα, η καλύτερη επιλογή είναι να ψάξεις για δεύτερο χέρι (second-hand), upcycled ρούχα ή μικρότερους ανεξάρτητους ethical designers. 🌱💚